Katrien De Ruysscher voorbij schaamte over alcoholverslaving

De Vlaamse actrice Katrien De Ruysscher maakt het nieuwe tv-programma Voorbij de schaamte over alcoholverslaving. Haar vader overleed aan de gevolgen van zwaar alcoholmisbruik. Jarenlang schaamde ze zich hiervoor, maar nu is het tijd om – samen met anderen getuigen en experten – het taboe dat nog steeds op alcoholverslaving rust te doorbreken. Voorbij de schaamte telt drie afleveringen en is te kijken vanaf woensdag 12 februari om 21.20 uur bij VRT Canvas en VRT MAX.

Alcoholverslaving taboe

Op alcoholverslaving rust nog steeds een taboe. We gaan er te vaak van uit dat dit iemands ‘eigen schuld’ is. Iets wat actrice Katrien De Ruysscher zelf heel erg herkent vanuit haar eigen verleden. Haar vader overleed in 1997 op 45 – jarige leeftijd aan de gevolgen van zwaar alcoholmisbruik. Jarenlang ervaarde ze schaamte en onbegrip over zijn doodsoorzaak. Toen Katrien de leeftijd bereikte die haar vader had toen hij overleed, is ze zelf gaan nadenken over de plaats van alcohol in haar eigen leven én in onze samenleving. ​ 

Interessant boek over stoppen met drinken: Sinds ik niet meer drink van Evi Hanssen.

Gestopt met drinken

Daaruit ontstond deze reeks waarin Katrien openhartig praat met mensen die lang geworsteld hebben met hun alcoholverslaving. Ze ontmoet vijf mensen van verschillende leeftijden, van een twintiger tot een zeventiger, allemaal gestopt met drinken. Sommigen van hen hebben deze beslissing al een tijd geleden gemaakt. Anderen zijn pas recent in herstel of worstelen er nog mee.

Voorbij de schaamte

In Voorbij de schaamte gaat het over de verslaving. Zo komen de volgende vragen voorbij. Hoe geraakten zij uit hun verslaving? ​Welke rol speelde hun omgeving daarin? En hoe gaan ze om met een samenleving waarin alcohol overal aanwezig is? Katrien De Ruysscher gaat ook in gesprek met enkele experten – zoals Geert Dom, schrijver van het boek Een nuchtere kijk op alcohol, en Myriam Bruyninckx die Drinkt u iets schreef – om antwoorden te zoeken op haar vragen. Bestaat er bijvoorbeeld zoiets als een verslavings-gen? En is alcohol echt zo’n schadelijke stof? Via deze gesprekken probeert ze een ander beeld te krijgen van haar vader en alle andere mensen die kampen met een verslaving. Een beeld ‘voorbij de schaamte’… 

Eerder presenteerde Katrien De Ruysscher ook het indrukwekkende Niets gaat over.

Katrien De Ruysscher & alcohol

Katrien De Ruysscher vertelt voorafgaand aan haar programma over alcoholverslaving Voorbij de schaamte het volgende. “Ik heb lang getwijfeld om openlijk te spreken over een moeilijk en kwetsbaar hoofdstuk uit mijn jeugd: het verlies van mijn papa door een alcoholverslaving. Toen ik zelf zo oud werd als mijn vader was toen hij overleed, en ik ook zelf stopte met het drinken van alcohol, besefte ik hoe belangrijk het is om dit thema net wel bespreekbaar te maken.”

Impact van verslaving

Ze gaat verder: “We leven in een maatschappij die vaak wegkijkt en weinig verantwoordelijkheid neemt. Waardoor het voor mensen met een alcoholverslaving nog moeilijker wordt om te stoppen. De impact van verslaving op de omgeving is enorm en brengt veel pijn, schaamte en verdriet met zich mee. Het verhaal van mijn papa is uiteindelijk ook het verhaal geworden van vijf dappere mensen die de moed vonden om te spreken over ongetwijfeld de moeilijkste strijd in hun leven. Dankzij hen ben ik anders naar mijn papa gaan kijken. Waardoor ik hem nu misschien nog wel meer mis dan ooit.”

Deelnemers Voorbij de schaamte

Vijf getuigen doen hun verhaal in Voorbij de schaamte. Hieronder leer je ze beter kennen. Dat geldt ook voor de experten die aan het woord komen.

  • Alexander Deprez (29)
  • Veerle (52)
  • Wilfried Van der Borght (78)
  • Vera (63)
  • Michel (38)

Experts uit Voorbij de schaamte:

Alexander Deprez

De 29-jarige Alexander Deprez groeide op in een familie waar alcohol en verslaving alomtegenwoordig was. Zijn vader had jarenlang een heel zware verslaving en dat had een grote impact op Alexander. Zelf begon hij ook op jonge leeftijd te drinken en kwam zonder het goed en wel te beseffen ook in een verslaving terecht. Toen hij zijn vrouw Sarah leerde kennen zag hij zijn probleem onder ogen en besloot volledig te stoppen met drinken. Vandaag is de band met zijn vader hersteld en zijn ze beiden volledig nuchter. ​ 

Alexander schreef een boek over zijn jeugd: Prins Albert – Prelude van een communist. Hij maakt samen met zijn vrouw Sarah Neutkens ook muziek, in mei komt hun eerste album uit. Recent werd daarvan de eerste single uitgebracht. “Het is niet dat je jezelf straft met niet te drinken, uzelf straffen is het drinken want je maakt jezelf kapot, het maakt uw leven kapot. ​(…) Ik heb heel lang tegen mijzelf gelogen. Ik heb heel lang tegen mijzelf gezegd dat ik het allemaal onder controle had maar eigenlijk kan ik er echt niet mee om.”

Veerle (uit Voorbij de Schaamte)

Het verhaal van Veerle is herkenbaar voor velen. Bij haar sloop de verslaving stilletjes en ongemerkt haar leven binnen. Drinken werd een gewoonte, na een werkdag bij thuiskomst een glas inschenken, te veel drinken op weekend met vrienden, … Tot ze doorhad dat ze elke dag dronk en er zich vaak lichamelijk slecht bij voelde. Zes jaar geleden besloot ze vaarwel te zeggen aan de drank. Een beslissing waar ze tot op vandaag nog steeds heel blij om is. ​”Wat ik heb ervaren wanneer ik gestopt ben met drinken is vooral vrijheid. Vrijheid is bij mij het woord dat altijd naar boven komt … ​”

Wilfried Van der Borght

Deze onderwijsinspecteur op rust is al sinds 1997 volledig nuchter. Wilfried Van der Borght (78) had een zware alcoholverslaving die uiteindelijk ook lichamelijke gevolgen had. Toen de artsen hem in de jaren 90 vertelden dat hij een levercirrose had is stilaan het besef gekomen dat zijn drinkgedrag moest stoppen. Ondertussen is Wilfried al jarenlang een van de bezielers van SOS Nuchterheid. Hij begeleidt groepen waarin mensen met een verslaving wekelijks samenkomen om steun te zoeken bij elkaar. ​ “’s Morgens heb ik 1000 x voor de spiegel gezworen van ‘nu is het gedaan met drinken’ … maar de drank was meester, spijtig genoeg… “

Vera (uit Voorbij de Schaamte) 

In de familie van Vera is overmatig alcoholgebruik iets dat al in meerdere generaties aanwezig was. Ook bij Vera sloop de verslaving er langzaam maar zeker in. Toen haar man ongeneeslijk ziek was werd het drinken alleen maar erger. Een langdurige opname op de afdeling verslavingszorg in de Sint Jozef kliniek in Pittem was haar redding. Ondertussen is Vera al enkele jaren volledig nuchter. Ze zou nooit meer willen terugkeren naar haar vroegere situatie. ​”Verslaafd zijn is enorm lastig. Niet alleen het gevoel over uzelf, maar het liegen, het verstoppen, het wegbrengen van uw leeggoed, het halen van drank, dikwijls onder invloed. Het is een leven vol leugens.”

Michel (uit Voorbij de Schaamte) 

Ook Michel groeide op in een familie waarin alcoholverslaving een zeer grote rol speelde. ​ Als jonge man experimenteerde hij al gauw met drugs en drank en ook hij raakte uiteindelijk ernstig verslaafd. Tot op vandaag is zijn proces om de trauma’s uit zijn verleden te verwerken er een van vallen en opstaan. Michel gaat wekelijks naar een bijeenkomst van de AA en vindt daar onder lotgenoten veel steun. ​ “Ik ben naar de AA beginnen gaan en ben daar echt verwelkomd. Ik kom daar heel graag en dat heeft me echt al geholpen.”

Geert Dom 

Prof. dr Geert Dom geeft les aan de Universiteit Antwerpen en is als psychiater verbonden aan het PZ Multiversum in Boechout. Je kunt hem ook kennen van het boek Een nuchtere kijk op alcohol. Geert Dom is een autoriteit op het vlak van verslavingszorg en een vaak gehoorde stem als het gaat over hoe wij als samenleving omgaan met alcohol. Katrien praat met hem onder andere over de rol van het genetische aspect bij verslaving. ​ “70 à 80 % van onze bevolking gebruikt regelmatig alcohol. We kunnen schatten dat ongeveer 15% overmatig alcohol gebruikt, op een niveau waar mogelijks risico’s aan verbonden zijn. Ongeveer 3 à 4 % van onze volwassen bevolking zit echt in een zware verslaving van alcohol. (…) Wat is een veilig niveau van alcoholgebruik? Mijn standaardantwoord is ‘er is geen veilig niveau’. Er is altijd een bepaald risico”, aldus Geert Dom in Voorbij de schaamte.

Eva Debusscher

Dr. Eva Debusscher is hoofd van de afdeling verslavingszorg in de Sint Jozefkliniek in Pittem. Als psychiater en systeemtherapeut begeleidt zij mensen tijdens een langdurige opname en volgt hen nadien ook verder op. Dr. Debusscher is ook verbonden aan de VAD (Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs) en kijkt vaak kritisch naar het beleid rond alcohol. ​ Eva Debusscher in Over de schaamte: “Laten we er niet flauw over doen, het is gewoon giftig.” (…) Er is niets zo raar als alcohol verkopen in een tankstation. (…) Het is geen vingerknip, het is geen schakelaar, nuchter worden, het is echt groeien, alles onder de loep leggen, overal vraagtekens bij zetten.”

Myriam ​Bruyninckx 

Myriam is ervaringsdeskundige, zij worstelde zelf met een verslaving tot ze in 2003 besloot om verder volledig nuchter door het leven te gaan. Ze had al een diploma van maatschappelijk assistent en volgde nadien een opleiding tot psychotherapeut. Sinds 2013 heeft ze een eigen praktijk waarin ze mensen begeleidt die willen werken aan hun middelenmisbruik, maar ook naasten en familieleden van mensen met een verslaving kunnen bij haar terecht. ​ “4 op de 10 volwassen mensen hebben volgens mij zeker een alcoholprobleem. Kijk eens rond u, hoeveel mensen stoppen na 2 glazen? Het kan zijn dat er communities zijn waar dat makkelijk gebeurt maar er zijn er anderen waar bijna 100% aan het zuipen is hé, het wordt zwaar onderschat.”

Afleveringen Voorbij de Schaamte (VRT Canvas)

  • Aflevering 1: In de eerste aflevering praat Katrien met Alexander (29), Veerle (53) en Wilfried (77) over de rol die alcohol in hun leven speelde en hoe ze uiteindelijk besloten om volledig te stoppen met drinken. Alexander groeide op met een vader die zwaar verslaafd was en dat liet een serieuze impact op hem na. Ook geraakte hij zelf op jonge leeftijd verslaafd aan alcohol maar vandaag is hij al bijna 2 jaar volledig nuchter. Katrien praat met hem over de schaamte die je ervaart als iemand uit je naaste omgeving verslaafd is. Het verhaal van Wilfried komt erg dichtbij voor Katrien: in dezelfde periode toen haar vader stierf ten gevolge van zijn verslaving besloot Wilfried te stoppen met drinken. De ervaring van Veerle is dan weer herkenbaar voor veel mensen, bij haar sloop de verslaving er stilletjes aan in. Katrien De Ruysscher praat ook met Inès, de dochter van Veerle, over hoe zij als jongvolwassene vandaag naar alcohol kijkt. ​Katrien gaat ook langs bij de experten Geert Dom, Eva Debusscher en Myriam Bruyninckx met een aantal vragen: wat is een verslaving? Hoeveel mensen in onze samenleving drinken op een problematische manier? En hoe moeilijk is het om de stap te zetten richting hulpverlening? 
  • Aflevering 2: In deze tweede aflevering gaat Katrien langs bij Vera (63) die na een lange opname op een afdeling verslavingszorg al enkele jaren volledig nuchter door het leven gaat. Zij vertelt aan Katrien hoe het was om te leven met een verslaving die dagelijks je leven bepaalde. Maar getuigt ook over de kracht van therapie en het durven praten over je problemen. Met Michel (38) praat Katrien over zijn proces van vallen en opstaan om komaf te maken met zijn verslaving aan niet alleen alcohol maar ook andere drugs, een combinatie die vandaag vaak voorkomt. Michel groeide op met een zwaar verslaafde vader. Hij worstelt tot vandaag met de impact die dit op hem naliet. ​En Alexander nodigt Katrien uit bij zijn vader Geert in West – Vlaanderen. Ze praat met hen over hun band als vader en zoon waarin alcohol een grote rol speelde. ​Met haar eigen verhaal en dat van de getuigen in gedachten praat Katrien De Ruysscher met de experten over verslavingsgevoeligheid, de genetische factor bij verslaving en het effect van alcohol op onze gezondheid. ​ ​ 
  • Aflevering 3: In deze laatste aflevering van Voorbij de schaamte praat Katrien De Ruysscher met Alexander, Veerle, Vera, Michel en Wilfried in een groepsgesprek over een aantal thema’s die hen met elkaar verbindt: hoe is het om te hervallen tijdens het herstelproces van een verslaving? Hoe vinden ze steun in hun omgeving? En wat kunnen de AA en SOS Nuchterheid betekenen in hun herstel? Katrien gaat ook met hen en met de experten Geert Dom, Eva Debusscher en Myriam Bruyninckx in gesprek over het taboe en de schaamte rond verslaving. Hoe gaan we als samenleving om met alcohol en wat kan er veranderen aan het beleid om hiermee op een meer verantwoorde manier om te gaan? ​ 

Voorbij de schaamte op Twijfelmoeder

Misschien vraag je je af waarom ik het programma Voorbij de schaamte tip op Twijfelmoeder. Maar ik weet dat verslaving of juist opgegroeid zijn met (een) verslaafde ouder(s) zo zijn impact op je kinderwens kan hebben. Wist je dat er geschat wordt dat één op tien kinderen in Vlaanderen opgroeit in een gezin waar één van de ouders een alcoholverslaving heeft? Kortom: meer inzicht krijgen in deze verslaving kan geen kwaad. En van een taboe doorbreken zijn we bij Twijfelmoeder natuurlijk ook niet vies.

Voorbij de schaamte (VRT Canvas) gemist?

Voorbij de schaamte is een programma van Borgerhoff & Lamberigts voor VRT Canvas. De reeks telt drie afleveringen en is te kijken vanaf woensdag 12 februari om 21.20 uur bij VRT Canvas en VRT MAX.  Ik leg hier uit hoe je Vlaamse tv in Nederland (terug)kijkt. Als je dan toch vanuit Nederland naar Vlaamse programma’s kunt kijken, dan heb ik nog meer tips. Denk aan Menopauzia en Waarom Wachten. En Sergio over de Grens met bijvoorbeeld Jennifer Heylen en Herman Brusselmans. Als je op de linkjes klikt, ontdek je wat deze programma’s met Twijfelmoeder te maken hebben.

Foto: VRT Canvas (site persberichten)

Twijfel jij over je kinderwens?

februari 12, 2025 /

Onderzocht