Documentaire Een goede dood over euthanasie bij psychisch lijden

De documentaire serie Een goede dood – die vier afleveringen telt – maakt het onderwerp euthanasie bij psychisch lijden bespreekbaar. Zelf kiezen voor de dood; dat is een hele beslissing. Maar wel zo fijn voor de persoon en hun nabestaanden als dit op een humane wijze kan. In de documentaire Een goede dood wordt ook de 26-jarige Marte gevolgd. Dat is ook de reden dat ik ‘m hier op Twijfelmoeder deel. De documentaire is iedere maandagavond vanaf 6 mei om 22.10 uur bij BNNVARA op NPO2 te kijken.

Taboe: jong en dood willen

Het is een taboe wat ook bespreekbaar dient te zijn. Als je hier mee worstelt, wil je niet lastig gevallen worden met vragen en opmerkingen over ‘later’. Dan is het belangrijk om aandacht voor het ‘nu’ te hebben. En Marte uit de documentaire Een goede dood is echt niet de enige. De bekende tv-presentator en RoddelPraat YouTuber Dennis Schouten is daar ook open over. In zijn boek Beschadigd op weg naar de dood doet hij zijn verhaal. (Onderaan dit artikel lees je er meer over).

Maar eerst naar de documentaire Een goede dood van Elena Lindemans:

Elena Lindemans: documentaires

Jarenlang kampte de moeder van documentairemaker Elena Lindemans met ernstige psychische problemen. Haar euthanasieverzoek werd afgewezen. Enkele dagen later zag ze geen andere uitweg dan van een flat te springen. Dat deed moeder Willemien met medeweten van Elena, haar zus en moeders partner. Daar maakte Elena Lindemans in 2014 al een documentaire over, namelijk Moeders springen niet van flats. In die documentaire onderzoekt ze waarom artsen haar toen niet konden helpen, en of ze dat nu wel zouden hebben gedaan. De documentaire leidde destijds tot een hoorzitting in de Tweede Kamer. Elena Lindemans maakte het afgelopen jaar ook de documentaireserie In de TBS (2023) en de 2Doc: Onvoorwaardelijk (2024).

Documentaire Een goede dood

Ruim twintig jaar na de dood van haar moeder onderzoekt Elena of er iets is veranderd in de hulpverlening aan mensen die geestelijk lijden en een uitgesproken wens hebben om te sterven. Worden zij nu wel gehoord? Of staan zij er nog vaak alleen voor? In de BNNVARA-documentaireserie Een goede dood, de letterlijke vertaling van het oud-Griekse woord euthanasie, volgt Elena zes mensen die vanwege psychische problemen niet langer willen lijden en om euthanasie vragen. De serie laat zien hoe mensen met hulp van een arts waardig mogen sterven maar ook hoe zwaar een euthanasietraject voor sommigen nog altijd is.

Deze personen delen hun verhaal

Twee jaar lang zijn de laatste maanden, weken, dagen en soms zelfs uren gevolgd van zes mensen die de regie over hun eigen levenseinde wilden. Na jaren wachten kregen Pythia (64) en Marte (26) euthanasie van een psychiater van het Expertisecentrum Euthanasie. De psychiater van Yvonne (56) besloot uiteindelijk zelf – voor het eerst – euthanasie te verlenen. Wil (79) vond het euthanasietraject ‘om dood te mogen gaan’ zo zwaar dat ze middel X nam. Marij (88) wilde vanwege haar dementie niet ‘eindigen in een verpleeghuis’ en had met haar huisarts afgestemd dat zij ‘vanwege het vooruitzicht aan het lijden’ op een gewenst moment euthanasie zou krijgen, maar het liep niet zoals ze het had uitgestippeld.

Dilemma voor artsen en psychiaters

Elena Lindemans volgt in de serie ook artsen en psychiaters die soms voor grote dilemma’s staan. Nederland heeft sinds 2001 een Euthanasiewet waarin geen onderscheid wordt gemaakt tussen lichamelijk en psychisch lijden, maar die scheiding is er wel in de praktijk. Artsen zijn huiverig om mensen met psychische problemen of dementie euthanasie te verlenen.

Opluchting: geen suïcide

Elena Lindemans vertelt: “Als mensen met hulp van een arts humaan uit het leven mogen stappen zorgt dat voor grote opluchting en zelfs blijdschap. Dat was soms een vreemde gewaarwording. Ik zag mensen, naarmate de dood dichterbij kwam, stralen omdat ze nu geen suïcide hoefden te plegen.”

Dennis Schouten: euthanasie wens

Dennis Schouten vertelt in zijn biografie Beschadigd op weg naar de dood meer over zijn leven. Door toedoen van zijn moeder – die hem allerlei stoornissen en aandoeningen toedicht – komt hij al snel terecht in een ellendig traject van onderzoeken, psychologen en therapieën. Dennis Schouten raakt beschadigd door de grote puinzooi aan verkeerde diagnoses, verplichte medicatie en zelfs gedwongen speciaal onderwijs. De te zware medicijnen hebben ook effect op zijn lichaam en geeft; hij blijft fysiek kleiner dan leeftijdsgenoten en zijn hersenen komen niet volledig tot ontwikkeling. In de omschrijving van het boek lees ik: “Hierdoor kan hij maar zelden een gevoel van tevredenheid en geluk ervaren. Dat maakt zijn dagen lang en zwaar. Zo wil hij geen tachtig worden.” Ook de 28-jarige Dennis Schouten heeft de wens voor euthanasie.

Foto: BNNVARA

Twijfel jij over je kinderwens?

Lees mijn boek De Twijfelmoeder.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief (en krijg als eerste een seintje als de nieuwe interview-serie online gaat).
In gesprek met een professional over je twijfels? Plan direct een afspraak in of mail voor mogelijkheden in avond / weekend.
Kom bij de Facebook-groep Twijfel over kinderwens (of ga naar de groep voor mannen).