Wat gebeurt er in ons lichaam als we zorgen?

Wat gebeurt er in ons lichaam als we zorgen? Die vraag stond centraal in de afgelopen aflevering van Grote vragen. Hoogleraar Pedagogiek Peter Bos vraagt zich af welke biologie factoren impact hebben op ons zorggedrag en is daarbij in het bijzonder geïnteresseerd naar de rol van hormonen. Bestaat er zoiets als een ‘zorghormoon’. Een interessante uitzending om terug te kijken voor ieder die twijfelt of erg geïnteresseerd is in dit thema.

Biopsychologie

Biopsychologie was jarenlang een gevoelig onderwerp. Het zou suggereren dat we een speelbal zijn van onze geconditioneerde reflexen. Of zijn we juist op de wereld gezet met instincten en genetisch bepaald gedrag? Zijn onze gedragingen door ‘nature’ of ‘nurture’ bepaald? Peter Bos heeft sinds kort een eigen onderzoeksgroep aan de vakgroep Pedagogische wetenschappen van de Universiteit Leiden en zoekt precies antwoord op die vraag. Hij richt zich daarbij specifiek op de vraag waarom wij zorgen.

Zorggedrag

Zorggedrag komt bij heel veel dieren voor, zeker als er kinderen verzorgd moeten worden. Het is bekend dat hormonen een belangrijke rol spelen bij het opwekken van die zorg. Het bekendste voorbeeld is wel het hormoon Oxiticine, ook wel het ‘knuffelhormoon’ genoemd. Bos stelt zich de vraag of zorggedrag een puur biologische component heeft en dat de afwezigheid van zorgzaamheid voor de ander dus wellicht ook een biologische oorsprong heeft.

Experimenten Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen

Peter Bos en Rob van Hattum verkennen de wereld van de biopsychologie door op zoek te gaan naar de oorspronkelijke experimenten van Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen, die aantoonde dat de zorg van meeuwen voor hun jongen een simpel biologisch signaal is: een tik van het kuiken op een rode vlek op de bek van de ouder zorgt dat de ouder eten geeft.

Wat doet een huilende (nep)baby met je?

Ook laten Peter en Rob zien hoe – in het ‘still face experiment’ – kinderen totaal van de wijs kunnen worden gebracht wanneer niemand op hun gedrag reageert. Bovendien ervaren ze wat een huilende (nep)baby met hen doet. De interesse van Bos in menselijk zorggedrag werd mede opgewekt door de zorg voor zijn eigen gezin met drie kinderen, waarvan een het syndroom van Down heeft. Verder gaat hij met Rob naar de babybeurs, en laat hij zien hoe bepaalde apen soortgelijke zorgreacties en zorgemoties vertonen als de mens. Wat gebeurt er in ons lichaam als we zorgen?

Grote vragen is (mede) mogelijk gemaakt door de Vereniging van Universiteiten. De regie van deze aflevering ligt in handen van Stephane Kas. Hier ontdek je meer over de aflevering en kun je ook terugkijken.

Twijfel jij over je kinderwens?

Lees mijn boek De Twijfelmoeder.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief (en krijg als eerste een seintje als de nieuwe interview-serie online gaat).
In gesprek met een professional over je twijfels? Plan direct een afspraak in of mail voor mogelijkheden in avond / weekend.
Kom bij de Facebook-groep Twijfel over kinderwens (of ga naar de groep voor mannen).