Brein pasgeborene niet beschadigd door pijn of pijnstillers

Baby’s die vlak na hun geboorte pijnstillers zoals morfine krijgen toegediend, bijvoorbeeld omdat ze zijn geopereerd en daardoor pijn hebben, ondervinden daarvan op latere leeftijd geen nadelige effecten. Dat blijkt uit onderzoek van arts-onderzoeker Gerbrich van den Bosch.

Kinderartsen en –anesthesiologen waren de afgelopen jaren gewaarschuwd door verontrustende resultaten van dierexperimenteel onderzoek. Daaruit bleek dat pijn en de toediening van opiaten op zeer jonge leeftijd op de lange termijn nadelige effecten kunnen hebben. Dat blijkt dus bij mensen nauwelijks het geval.

Onderzoekster Van den Bosch deed, onder leiding van de onderzoeksgroep van hoogleraar Research Intensive Care op de Kinderleeftijd prof. dr. Dick Tibboel, uniek MRI-onderzoek bij 97 kinderen van acht tot 19 jaar. Deze kinderen hadden als zeer jonge baby pijn en kregen daarom opiaten toegediend. Als controlegroep fungeerde een groep van 75 kinderen zonder zo’n medisch verleden.

De kinderen kregen in de MRI, een apparaat waarmee onder andere de hersenen in beeld kunnen worden gebracht, pijnprikkels toegediend door middel van een blokje dat warm werd in hun hand. De MRI registreerde vervolgens wat er in de hersenen gebeurde. Ook werden er MRI-scans gemaakt om de grootte van de hersenen en de verschillende hersengebieden te bepalen. Voorts werden pijndrempels vastgesteld en neuropsychologische testen verricht.

De beelden van de hersenen van beide groepen kinderen waren nagenoeg hetzelfde, waardoor kan worden geconcludeerd dat pijn en pijnstilling vlak na de geboorte geen nadelige effecten hebben wanneer de kinderen de (pre)puberale leeftijd hebben bereikt.

De tests vonden uiteraard plaats met instemming van de kinderen en hun ouders. De pijnprikkels voelden aan als een kop iets te hete thee. “We hebben ze natuurlijk niet langdurig en ook niet aan hevige pijnprikkels blootgesteld,” zegt Van den Bosch. “De kinderen vonden het leuk en interessant om mee te werken, want zij waren op de dag van het onderzoek de baas. Ze mochten uiteraard op elk moment stoppen met het onderzoek, maar dat gebeurde nauwelijks.”

Het is voor het eerst dat er bij de mens met behulp van functionele MRI-scans én in verschillende groepen kinderen is gekeken naar de lange termijn effecten van pijn en opiaten op latere leeftijd. De 97 kinderen ondergingen binnen een maand na hun geboorte operaties aan hun buik of aan een aangeboren grote moedervlek, of waren te vroeg geboren en kregen derhalve morfine of andere opiaten toegediend. Ook waren er kinderen bij van wie de moeder tijdens de zwangerschap verslaafd was aan opiaten.

Van den Bosch heeft overigens ook ontdekt dat kinderen die vlak na hun geboorte aan een hart-long machine hadden gelegen, vaker geheugenproblemen hebben. Naar de oorzaak en behandeling daarvan wordt nu een vervolgstudie opgezet.

Twijfel jij over je kinderwens?

Lees mijn boek De Twijfelmoeder.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief (en krijg als eerste een seintje als de nieuwe interview-serie online gaat).
In gesprek met een professional over je twijfels? Plan direct een afspraak in of mail voor mogelijkheden in avond / weekend.
Kom bij de Facebook-groep Twijfel over kinderwens (of ga naar de groep voor mannen).