Vitamine A in dieet zwangere moeder bepaalt afweer nakomelingen

Het binnenkrijgen van te weinig vitamine A tijdens de zwangerschap zal waarschijnlijk leiden tot een verminderde afweer bij de nakomelingen, wanneer die volwassen zijn. Dat concluderen onderzoekers in de groep van Reina Mebius van VU medisch centrum in Amsterdam in samenwerking met binnen- en buitenlandse onderzoeksgroepen op basis van voortplantingsexperimenten met muizen. De onderzoeksresultaten zijn 19 maart gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.

In hun artikel beschrijven de hoofdonderzoekers Serge van de Pavert van VUmc (nu werkzaam bij het Hubrecht Instituut) en Manuela Ferreira van het Institute for Molecular Medicine in Lissabon hoe vitamine A in het embryo de ontwikkeling van lymfeklieren beïnvloedt. Lymfeklieren staan centraal in het afweersysteem en zijn essentieel om een afweerreactie te initiëren en te coördineren.

Verminderde afweer
Uit het onderzoek blijkt dat bij drachtige muizen een te lage inname van vitamine A door de moeder in de embryo’s leidt tot een verstoorde ontwikkeling van de lymfeklieren. Doordat die klein blijven, krijgen volwassen dieren te maken met een sterk verminderde werking van het afweersysteem.

Afweer efficiënter
Dat komt door de werkzame stof, retinolzuur, die wordt gemaakt uit vitamine A. Als daarvan meer beschikbaar is tijdens de zwangerschap, worden de lymfeklieren van de nakomelingen groter, waardoor tijdens volwassenheid de afweer efficiënter verloopt. “Wanneer bijvoorbeeld virussen het lichaam binnendringen, wordt de afweer hiertegen in een lymfeklier in gang gezet. Daar worden de afweercellen van het lichaam aangezet om uiteindelijk het virus te verwijderen. We zien dat in een kleinere lymfeklier de kans kleiner is dat de afweercellen de virussen herkennen en dat het dus langer duurt om het virus op te ruimen”, legt Mebius uit. Haar onderzoek valt binnen VUmc Cancer Center Amsterdam.

Vis en margarine
Vitamine A zit onder meer in groenten, vis, lever en margarine. Van vitamine A was al bekend dat het belangrijk is voor de werking van het afweersysteem in de darmen en dat het ook betrokken is bij de embryonale ontwikkeling van het afweersysteem.

Dieet en afweer
Dit onderzoek geeft inzicht in het effect van het dieet van een zwangere vrouw op de ontwikkeling en werking van het afweersysteem in haar nakomelingen, ook als deze volwassen zijn. Het is dus niet zo dat bij een goed voedingspatroon van de zwangere moeder er een probleem zal zijn bij de ontwikkeling en functioneren van de afweer van haar nakomelingen. Maar het is voorstelbaar dat van zwangere vrouwen met dieet waarin weinig tot geen vitamine A zit, het afweersysteem van haar nakomelingen al bij voorbaat een achterstand hebben. Mebius: “Je afweersysteem wordt dus mede bepaald door wat je moeder gegeten heeft. Dit is vooral problematisch in gebieden met ondervoeding.”

Twijfel jij over je kinderwens?

maart 20, 2014 /